Ding an sich

Voor hun nieuwste creatie haalt Maatschappij Discordia de titel bij
Immanuel Kant. Volgens de Duitse verlichtingsfilosoof kan de mens de
werkelijkheid zoals ze is (ding an sich) niet kennen. Het ervaren van de
werkelijkheid is immers altijd afhankelijk van onze eigen waarnemingen
en interpretatie.
Vanuit die veronderstelling speelt Discordia een
sur-place-onderzoek: ding an sich of de geheimen van het stilleven en de
doorkijkkast. Een klein vademecum van theatrale mogelijkheden.

Ding an sich is de nieuwste van een reeks
ingenieuze montagevoorstellingen die de groep de afgelopen jaren heeft
gemaakt, en waarvan in de Kaaistudio’s eerder Over de kunst, Marionett
en Monolog te zien waren. In deze toneelstukken staan de handelingen
niet noodzakelijkerwijs in een narratief verband met wat ervoor of erna
gebeurt, maar verhouden ze zich als elementen van de voorstelling wel
narratief tot de ontwikkeling van het idee waarvan het stuk een
uitdrukking is.

Van bij hun oprichting in 1982 opende Maatschappij Discordia nieuwe
wegen. Het Amsterdamse toneelspelersgezelschap koos voor een nieuwe
manier van acteren, waarbij een grote autonomie is weggelegd voor de
speler. Discordia werd al vlug een begrip in Nederland en Vlaanderen.
Groepen als tg STAN, Dito’Dito, ’t Barre Land en Dood Paard haalden
inspiratie uit hun vernieuwende ideeën.

Intussen staat Discordia voor
toneelmakers met een indrukwekkende staat van spel. Nog steeds wordt er
veel gelezen en onvermoeibaar gediscussieerd rond de tafel, en weinig op
de vloer gerepeteerd om het spel zo fris mogelijk voor het publiek te
brengen. Op en naast het toneel zoeken de Discordia-spelers zorgvuldig
en onvermoeibaar naar de essentie van theater, kunst en filosofie.

• Op het Nederlandse Theaterfestival 2011 kreeg Discordia-voorman Jan Joris Lamers de Prosceniumprijs voor zijn hele œuvre. Lamers – ooit een van de gangmakers van de roemruchte Actie Tomaat die het Nederlandse theaterbestel op zijn kop zette – introduceerde een nieuwe, vitale manier van omgaan met de klassieke canon en liet de acteur autonoom handelend en denkend op het toneel staan. Het theater van vandaag is ondenkbaar zonder de bijdrage van de Discordianen.