Harry Partch: "The Wayward" & Tim Mariën: "Toeënwâs"

Omzwervingen doorheen het Amerika van de Grote Depressie

Harry Partch (1901-1974) heeft, net als zijn voorganger Charles Ives, de Amerikaanse muziekgeschiedenis een nieuw perspectief gegeven. Zijn muziek doet denken aan experimentele blues, ‘spoken word’ of het klassieke monodrama. Speciaal voor Ictus herwerkt Tim Mariën The Wayward, een cyclus van liederen die het resultaat zijn van Partch’ omzwervingen doorheen het Amerika van de Grote Depressie. Op hetzelfde concert – en in dezelfde geest – de creatie van een nieuw werk van Tim Marïen. Als student musicologie ontdekte Mariën (1975) de muziektheorie van Harry Partch. Het was een openbaring die hem hielp zijn eigen ideeën verder vorm te geven.

Harry Partch groeide op in het begin van de twintigste eeuw, in kleine dorpjes tussen Arizona en New-Mexico, te midden van Presbyteriaanse missionarissen, Chinese immigranten en lokale Indianenstammen en was er getuige van het verval van de ‘Old West’. De kiem van zijn zwervend bestaan, zijn ongeremd denken en het ontwikkelen van zijn muziektheorie en het daaruit voortkomende bizarre instrumentarium, is in die culturele smeltkroes gelegd.

‘Just Intonation’ en ‘Corporeality’ zijn twee begrippen die onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn in de muziek van Partch: een geraffineerde microtonale harmonie tot klinken gebracht op een fysieke, oorspronkelijke en natuurlijke manier, tussen spreken en zingen, tussen het bespelen van een instrument en ermee bewegen. Zijn muziek staat buiten elke categorie en is zelden in Europa te horen. Tim Mariën herwerkt The Wayward tot een geheel nieuwe realisatie voor stem en ‘getransformeerde instrumenten’, waaronder een 12-snarige folkgitaar, banjo, zither, Chicago reed organ, microtonale piano, trombone, tuba en percussie.

Programma

- Harry Partch, The Wayward (1941/1943), in a new arrangement by Tim Mariën
- Tim Mariën, Toeënwâs (2010)

Beluister hier een historische opname met Harry Partch 'himself' en een eerder door Ictus uitgevoerd fragment, met Kris Dane in de opera van Lille.