Niemand kan het
Waarom maken wij foto’s?
In 2004 realiseerde actrice Carly Wijs samen met Ryszard Turbiasz het theatrale kleinood Wat is denken? Het denken van de Duitse filosofe Hannah Arendt werd daarin glashelder gemaakt op de scène aan de hand van haar biografie (o.a. haar relatie met de grootmeester van de Duitse filosofie Martin Heidegger).
In het voorjaar van 2007 vertolkte Carly Wijs Niemand kan het, een monoloog geschreven door de Nederlandse fotograaf Hans Aarsman in samenspraak met haar. Ze bracht deze kleine voorstelling bij de opening van Aarsmans tentoonstelling in het Nederlands Fotomuseum in Rotterdam. Maar Niemand kan het is veel meer dan een ‘gelegenheidsproject’ en daarom speelt Carly Wijs dit seizoen een beperkte reeks op tournee.
Hans Aarsman is als theaterauteur geen onbekende voor het Vlaamse publiek. De wijze van zaal 7, gespeeld door Dirk Roofthooft en Zeg het maar. Of heb je liever dat wij het zeggen?, gespeeld door Tom Jansen, werden geselecteerd voor respectievelijk het Theaterfestival van 1996 en 2005. In 2001 creëerde Josse De Pauw Aarsmans monoloog Ruis als tweede deel van Sittings, het fotografieproject van Peter van Kraaij.
Wat de thematiek betreft vertoont Niemand kan het overeenkomsten met Ruis: aan het woord is immers een fotograaf, over de fotografie, over wat we zien en vooral niet zien. In 1995 stopte Aarsman met fotograferen. Want ‘niemand kan het’, niemand kan de ware aard van de wereld kennen en vastleggen in een beeld, een momentopname, een oogopslag. We lopen een hele tijd rond op de wereld: ‘maar stel dat we die wereld niet eens hebben gezien, dat we maar wat lopen te suffen?’ Dat is een van de vragen die de fotografe in Niemand kan het met haar publiek wil delen. Ze doet dit in de vorm van een lezing waarbij ook foto’s worden getoond. Waarom maken wij foto’s? Waarom verzamelen wij beelden? Zien wij wel wat er werkelijk te zien is? Door haar ironische aanpak zet Wijs de toeschouwer voortdurend op het verkeerde been. ‘Een bewogen les in kijken, en de onmogelijkheid te zien’ (Algemeen Dagblad).
Carly Wijs (1966 Amsterdam) studeerde in 1990 af aan de Toneelacademie Maastricht. In 1993 stond ze naast Dirk Roofthooft in de Kaaitheaterproductie Het liegen in ontbinding (regie Guy Cassiers). Ze werkte mee aan verschillende producties van Josse De Pauw (SS, Übung) en acteerde bij o.a. Needcompany en De Onderneming. Ze acteert ook in film en op tv.
text Hans Aarsman | performed by Carly Wijs | production Exiles vzw (Brussels) | photo Hans Aarsman, ‘Vader Aarsman in gebed’