Jakob Lenz

De verklanking van een obsessie, dat is misschien de beste samenvatting van de opera Jakob Lenz van de Duitse componist Wolfgang Rihm (1952). 

De dichter Jakob Lenz (1751-1792) was met zijn toneelstukken Der Hofmeister en Die Soldaten een van de belangrijkste theatervernieuwers van de vroege romantiek. Tijdens zijn leven botste hij hevig met de inmiddels ongenaakbare literaire autoriteit van Goethe. Een mislukte poging om een verhouding te beginnen met Goethes geliefde Friederike Brion veranderde in een obsessie voor deze vrouw, waarbij ook zijn schizofrenie aan het licht kwam. Na lange tijd te hebben rondgezworven vond Lenz, door de bemiddeling van Christoph Kaufmann, onderdak bij pastoor Johann Friedrich Oberlin. Het gezin verzorgde de doodzieke dichter, totdat hij weer vertrok. 

Georg Büchner beschreef de periode bij de familie Oberlin uitvoerig in zijn novelle Lenz, waarbij hij zich vooral concentreerde op de innerlijke gemoedstoestanden van de dichter. Deze 'psychiatrische reconstructie' van Büchner vormde op haar beurt weer de basis voor de compositie van Wolfgang Rihm, gepassioneerde muziek die Lenz' karakter tot in de diepste afgronden weet te raken.