Over de kunst

Fris acteerwerk

Maatschappij Discordia is een Nederlands toneelspelersgezelschap dat in 1982 werd opgericht door onder meer Jan Joris Lamers en Matthias de Koning. Hun allereerste voorstelling, An Ideal Husband van Oscar Wilde, werd gespeeld door een volledige cast van mannelijke regisseurs (met naast Lamers en De Koning onder andere Gerardjan Rijnders, Frans Strijards, Ger Thijs en Titus Muizelaar), een legendarisch geworden project dat nieuwe wegen opende, niet alleen voor een andere manier van acteren maar ook voor een andere manier van omgaan met het repertoire van theaterteksten. In die werkwijze verwerft de speler een grote autonomie, wordt de tekst gezamenlijk en zeer aandachtig gelezen rond de tafel, wordt er weinig op de vloer gerepeteerd om het acteerwerk zo fris mogelijk voor het publiek te brengen, wordt een vrije en open band met de theatertraditie aangegaan.

Deze nieuwe werkwijze, waarvan de groep Maatschappij Discordia de meest uitgelezen promotor werd, heeft daarna school gemaakt. Groepen als STAN, de Roovers, Compagnie Marius, Dito Dito in Vlaanderen en ’t Barre Land, Dood Paard en Monk in Nederland zijn zondermeer schatplichtig aan hun werk. Al deze groepen werk(t)en zonder regisseur: centraal staat de autonome relatie die de spelers in onderling overleg aangaan met de tekst. Zo ontstaat een gemeenschappelijke dramaturgie die zo onbevangen mogelijk voor het publiek wordt gebracht. Binnen de gemaakte afspraken behoudt de speler tijdens de voorstelling zijn vrijheid in doen en laten.

In het verleden bracht Maatschappij Discordia op bepaalde momenten leden van de bovenvermelde gezelschappen samen onder de naam/noemer De Vere om gedurende één of twee weken zoveel mogelijk teksten te spelen waarvan ze ooit gedroomd hadden die op de scène te zetten en dit met een minimum aan instudering. Maatschappij Discordia was een begrip geworden zowel in Vlaanderen als in Nederland: zij waren de ‘hoeders’ van het teksttheatererfgoed door de veelheid aan auteurs waarmee zij hun publiek kennis lieten maken. Zij brachten niet alleen Shakespeare en Tsjechov, maar ook minder bekende namen uit het repertoire zoals Sardou of Scribe. Zij speelden heel veel stukken van Thomas Bernhard, maar ook van Handke én hedendaagse Nederlandstalige teksten van Judith Herzberg, Gerardjan Rijnders enzovoort.

In 2001 werd Maatschappij Discordia geschrapt van de lijst van gesubsidieerde Nederlandse gezelschappen. Zij bleven wel lokaal verder werken maar toeren met hun projecten konden zij niet meer. Zij verdwenen zo goed als volledig van de Vlaamse podia. In de meest recente subsidieronde werden zij echter opnieuw opgepikt. Zij verrasten meteen met een boeiende voorstelling ‘rondom’ Beckett. Het Kaaitheater is blij hen terug te kunnen begroeten. 

om tot kunst te komen moet de kunstenaar de mensheid met zijn problemen vergeten; hoe meer hij zichzelf vergeet, om zo sterker zal hij door het leven gegrepen kunnen worden en dat tot uitdrukking kunnen brengen.
de kunst is het risico, een oprechte poging tot het onmogelijke, het onbekende.
bram van velde

we hadden per se geen boodschap. we namen de werkelijkheid zoals die was, niet dat zweverige idealisme of via de kunst de wereld willen veranderen... we wilden de mensen niet socialistisch maken. we wilden ze alleen maar laten kijken. we wilden een kunst die iedereen kon begrijpen. geen hiërarchie, we kozen voor ordening, heel objectief.
jan schoonhoven

we moeten het beeld weergeven van wat we zien en alles vergeten van wat er eerder was.
paul cézanne

ik groette hem (henri rousseau) in mijn droom. naast hem zat william blake, de nobele emanentie van het engelse genie...'heb vertrouwen in de dingen', zei hij, 'en laat je niet intimideren door de verschrikkingen van de wereld. alles is geordend en juist, en moet zijn lotsbestemming volgen om uiteindelijk volmaaktheid te bereiken. zoek dit pad en je zult voor jezelf nog intenser de eeuwige schoonheid van de schepping ervaren...’
het gaat erom overeind te blijven, ondanks alle mogelijkheden om te vallen.
paul klee

soms zou ik helemaal alleen op de wereld willen zijn, vreemd willen staan tegenover de hele wereld, vijandig misschien...
ik voel, denk, droom, wil iets anders dan de anderen.
wassily kandinsky

Cursus theateranalyse #4: 'Repertoire & acteren'

Onze dramaturge Marianne Van Kerkhoven maakt je wegwijs in het hedendaagse theaterlandschap. Cursus op vrijdag 26/2, van 18 tot 20u, voorafgaand aan de voorstelling van Maatschappij Discordia. Met broodjes en soep! Meer info >>