Alles is ijdelheid

Monoloog geïnspireerd door schrijfster en kunstenaarsmuze Claire Goll

De kamer van Isabella, de succesrijke voorstelling van Needcompany, draaide rond het kleurrijke en avontuurlijke leven van het fictieve personage Isabella Morandi: Viviane De Muynck vertolkte Isabella, omgeven door een groep van jonge acteurs, dansers en muzikanten. 

In deze nieuwe Needcompany-voorstelling Alles is ijdelheid staat Viviane De Muynck alleen op de scène en geeft zij gestalte aan het leven van de Duitse schrijfster Claire Goll (Nürnberg 1890 - Parijs 1977). Claire Goll en Isabella Morandi vertonen gelijkenissen en zijn tegelijkertijd tegenpolen van elkaar. Goll bracht net als Isabella een groot deel van haar leven in Parijs door; net als bij Isabella valt Claires levensverhaal in grote mate samen met de woelige geschiedenis van de 20ste eeuw. Maar in vergelijking met de levenslustige, complexloze Isabella kan Claire boosaardig en vernietigend uit de hoek komen, niet alleen tegenover de mensen die ze in haar lange leven ontmoette maar ook tegenover zichzelf. 

In Alles is ijdelheid, de vertaling van haar mémoires La Poursuite du vent (1976),  schetst Claire Goll, vrouw van de Frans-Duitse dichter Ivan Goll, het legendarische artistieke en literaire klimaat uit de eerste helft van de 20ste eeuw. Claire Goll was de muze, minnares en/of vertrouwelinge van beroemde kunstenaars als Rainer Maria Rilke, James Joyce, André Breton, Salvador Dali, Marc Chagall… Met de nodige hardheid beschrijft zij de toenmalige kunstenaarskolonies die zich vanwege de permanente oorlogsdreiging voortdurend verplaatsten van Berlijn, naar Zürich, over Parijs tot New York en terug. 

In de monoloog die Jan Lauwers en Viviane De Muynck uit haar memoires distilleerden, spreekt Claire Goll als stokoude vrouw over haar eigen inzichten, nl. dat een groot kunstenaar niet altijd meteen een goed mens blijkt te zijn en dat wij onze eigen belevenissen uit het verleden telkens weer herschrijven. De grens tussen fictie en historische waarheid, tussen leugen en gespeelde realiteit blijkt flinterdun te zijn.

De pers over Alles is ijdelheid:

La Libre Belgique: "D’abord l’impériale Viviane De Muynck [...] Forte, à la voix grave, assumant avec majesté son âge, jouant tout aussi bien dans toutes les langues, elle impose d’enblée sa présence quand elle apparaît, seule en scène, dans le Théâtre municipal d’Avignon. […] elle est formidable dans ce rôle. Et Jan Lauwers lui a concocté une mise en scène efficace."

Le Figaro: "[…] L’une des reines du festival, Viviane De Muynck de la Needcompany de Jan Lauwers […] Viviane, telle une fée, abolit le temps, la distance, redonne présence et vie à Claire Goll. […] Une scénographie harmonieuse et forte, projecteurs qui vont et viennent, praticables de bois clair, comme hérissé (le tout comme la mise en scène signés Jan Lauwers) et elle seule, qui a très bien adapté le texte, n’a pris apparemment du modèle que ses lunettes à monture rectangulaire. Elle lui ressemble de toutes ses fibres, elle la rassemble devant nous sa voix prenante, cette femme éparpillée au vent des souvenirs. C’est bouleversant. Drôle souvent et déchirant. Du très grand théâtre.

Le Monde: "A cette femme, Viviane De Muynck donne tout, l’amour en premier, en grande actrice qu’elle est. Le portrait qu’elle dessine de Claire Goll est sans doute partial. Mais il s’en dégage un désir de vie, quoi qu’il en coûte. C’est beaucoup."

De Morgen: "Onttakeld zijn ook de mannelijke kunstgeschiedenis en de illusie van een vrouw die er zich zolang ten dienste stelde. In en uit het voetlicht, ça c’est la vie. Een geconcentreerd vrouwenportret."

Le Vif/L'Express: "… deux acteurs bouleversantes. Viviane De Muynck, qui fait battre le cœur de La chambre d’Isabella depuis 2004, plonge aujourd’hui dans les Mémoires de Claire Goll… […] Viviane De Muynck sculpte en volte-face, de sa voix rauque, la parole de Claire Goll, sobre, forte, jubilatoire et désespérée, tout à la fois. Un monstre magnifique mis en scène par Jan Lauwers."

Le Soir: "… Il n’y a que la comédienne, formidable, campant cette femme forte, surprenante, sans pitié pour ceux  qu’elle n’aime pas, admirative de certains autres, laissant rarement filtrer l’émotion. Celle-ci est d’autant plus forte lorsqu’en toute fin de parcours, elle raconte les dernières heures de l’homme de sa vie."