Globe Aroma's open brief aan de federale regering

Globe Aroma is een open kunstenhuis in het centrum van Brussel. Halfweg het kanaal en het toeristische centrum werken tientallen artiesten er dagelijks in een openhartige en veilige omgeving aan hun oeuvre. Door de samenwerking met Fedasil en het Klein Kasteeltje zijn de meeste kunstenaars die er actief zijn nieuwkomers in ons land. Het doel van de organisatie is duidelijk: via artistieke participatie bouwen we aan de integratie van nieuwkomers. We zijn al 15 jaar een partner van de overheid en realiseren mee het beleid van de Vlaamse regering, de Vlaamse Gemeenschapscommissie en de Stad Brussel. Vluchtelingen en asielzoekers komen hier in contact met de Europese artistieke en culturele waarden. Ze bouwen bij ons een sociaal netwerk uit en leren omgaan met onze gewoontes en regels.

Deze regels moeten we als vzw ook respecteren. Onze middelen zijn beperkt en bestaan voornamelijk uit subsidies. Het is logisch dat de manier waarop we daarmee omgaan streng gecontroleerd wordt. Wie met gemeenschapsmiddelen werkt, moet zichzelf de hoogst mogelijke standaard opleggen. Bij ons geen zitpenningen, dure etentjes of plezierreisjes, maar een hardwerkend team van professionals en vrijwilligers. Onze rekeningen worden jaarlijks door drie verschillende overheden nagekeken en onze laatste jaarrekening (2016) kan geraadpleegd worden op de website van de Nationale Bank. Als open kunstenhuis doen we onze uiterste best om uit te blinken met een even open financieel beleid.

Op vrijdag 9 februari werd er in het kader van het Kanaalplan, dat strijdt tegen radicalisering en terrorisme, door verschillende diensten een multidisciplinaire controle gehouden. Deze keer ging de controle uit van de Federale overheid. Ook zij hebben natuurlijk het recht om onze boeken op te vragen en om na te kijken of er fouten werden gemaakt. Als dat zou blijken, zijn we de eerste om toe te geven dat er een rechtzetting dient te gebeuren. We wachten het fiscale onderzoek af, maar we zijn er gerust in dat hieruit zal blijken dat er bij ons geen strafbare feiten gebeuren.

En toch werden er 7 bezoekers opgepakt, waarvan er 2 werden overgebracht naar het gesloten centrum 127bis in Steenokkerzeel. Een twintigtal agenten voerden een buitenproportionele controle uit. Zonder enige aanleiding werd iedereen, ook toevallige bezoekers, behandeld alsof ze criminelen waren. De agenten misbruikten hun macht, zowel fysiek als verbaal. In het totaal werden achttien mensen zonder enige reden een tijdlang van hun vrijheid beroofd. Collega’s werden op de grond geduwd en met de wapenstok bedreigd. De agenten hebben zich niet gelegitimeerd, noch hebben ze een proces verbaal achtergelaten. Naar aanleiding van deze vaststellingen werd een klacht ingediend bij het Comité P.

Onder de aanwezige mensen waren er personen die geen papieren hadden. Het is eigen aan het migratiebeleid dat er regelmatig artiesten te horen krijgen dat ze het grondgebied moeten verlaten. Sommigen doen dat, sommigen niet. Dat is hun eigen beslissing, maar van ons zullen ze in alle geval niet te horen krijgen dat er hier een rooskleurige toekomst op hen ligt te wachten. Het is echter niet onze taak noch onze bevoegdheid om de identiteit van onze bezoekers te controleren. Wij willen die taak ook niet. Dat past niet bij de filosofie van een open kunstenhuis en staat haaks op een visie die gebouwd is op vertrouwen.

Het is niet omdat mensen zonder papieren enkele uren per week in onze ‘creative safe haven’ spenderen, dat heel hun wereld plots een veilige plek wordt waarin ze zich comfortabel kunnen nestelen. Iedereen is het er bovendien over eens dat cultuurbeleving één van de meest efficiënte wapens blijft tegen de radicalisering die ook door het Kanaalplan bestreden wordt. En als er dan toch signalen zijn die daarop wijzen, dan zullen wij als eerste de bevoegde diensten contacteren.

Het is onze missie om mensen met artistieke ambities het beste in zichzelf te laten ontdekken. De ervaring die kunstenaars bij ons opdoen nemen ze mee in hun verdere leven, waar dat zich ook afspeelt. Voor artiesten zoals Gueladio Ba, Abdalla al Omari, Kito Sino, Hussein Rassim, Shilemeza Prins en vele anderen - die het statuut van vluchteling kregen en hier een succesvolle artistieke loopbaan uitbouwden - is Globe Aroma het startpunt van hun carrière in hun nieuwe vaderland. Andere kunstenaars zijn zich gedurende hun verblijf in Brussel blijven ontwikkelen. Daardoor keerden ze tenminste niet helemaal met lege handen terug naar hun land van herkomst. We hopen dat ze er daar goed gebruik van weten te maken en dat ze er mee voor zorgen dat er op termijn minder mensen genoodzaakt zijn om hier hun geluk te komen beproeven.

Iedereen blijft welkom bij Globe Aroma. De politie en sociale inspectie ook. Maar de veilige context die onze werking tot een voorbeeld van interculturaliteit en artistieke productie maakt, mag niet geschonden worden. Onze rechten en die van onze bezoekers moeten gerespecteerd worden. De respectloze wijze waarop deze controle werd uitgevoerd, is niet voor herhaling vatbaar. Niet in ons huis, en ook nergens anders in onze democratische rechtstaat in het hart van Europa.

Wij vragen u deze lijn te trekken.

Met vriendelijke groeten,

De Raad van Bestuur van Globe Aroma
Els Rochette, Koen Verbert, Don Verboven, Saïd Al-Haddad, Roel Kerkhofs, Karen De Cooman, Jakub Wielgosz, Koen De Leeuw, Nedjma Hadj, en Frederik Lamote