Lands of Concert

Werk in de zorg en dans vloeien samen in de voorstellingen van Jija Sohn

Interview met Jija Sohn door Jacq. Algra verschenen in Het Parool op 22 november 2021. Meer informatie over de speeldata en credits vind je hier.

In Lands of Concert van Jija Sohn zien we vijf performers met verschillende kwaliteiten die op een speelse manier samenwerken en voortdurend in beweging blijven. ‘Alles draait om elkaar ondersteunen en de ruimte geven.’ Al tien jaar woont de Zuid-Koreaanse Jija Sohn inmiddels in Amsterdam, maar ze groeide op in Japan. Op haar vijfentwintigste vloog ze naar de Verenigde Staten om toegepaste taalwetenschap te studeren. Ze gaf er lessen Japans aan ingenieurs die bij Japanse bedrijven wilden werken. “Als je aan een Amerikaanse universiteit werkt, mag je gratis lessen volgen. Ik heb toen een danstraject gedaan.” Ze lacht. “Daar ging het mij om. In Japan is de maatschappij heel strak ingericht, je moet werken maar hebt geen ruimte om te dansen. Dus ik moest iets voor mezelf verzinnen.”

“Door de lessen improvisatie daar ontdekte ik dat ik vrij was als ik me bewoog. Het was destijds ook een manier om me te uiten, want ik sprak nog niet echt Engels. De docent raadde me aan om naar de School voor Nieuwe Dans Ontwikkeling in Amsterdam te gaan.

Het voelde wel een beetje als een risky keuze om van dans je beroep te maken, maar ik wilde het enorm graag. Al tijdens de auditie ontdekte ik dat het perfect bij mij paste: niet spreken maar het lichaam laten communiceren. Zo kan ik zijn wie ik ben en me op een authentieke manier tot anderen verhouden.”

Inmiddels is er de korte film Landing on Feathers, die vertoond werd tijdens de laatste editie van de Nederlandse Dansdagen. Daarin zien we hoe zij met drie andere dansers het lichaam van een verlamde man laat ontspannen en in beweging brengt.

Grote passie
“Ik heb geen opleiding gedaan in de zorg, maar ben met dit werk gestart in de pandemietijd. Ik had net een dansvoorstelling gemaakt met een actrice die in een rolstoel zit. Ik raakte door haar gefascineerd en toen bleek dat een aantal dansvrienden nog iemand konden gebruiken in hun team. In Nederland kun je als zorgcliënt kiezen voor een niet-medisch georiënteerde verzorging en bijvoorbeeld dansers vragen: mensen met een goedgetraind lichaam en ook veel kennis over het lichaam.”

“Ik was op zoek naar een manier om mijn artistieke praktijk te integreren in mijn leven, want ik ervaarde een grote kloof. De danskunst zoog mij min of meer leeg. Dat vond ik vreemd, want dans is tenslotte mijn grote passie.”

“Ik ontdekte dat het verzorgende werk erg interessant is, omdat het bij uitstek draait om de praktijk van je tot elkaar verhouden, nabijheid, aanraking. Het gaat over de aard van relaties, de grens tussen privé en publiek, de balans tussen geven en ontvangen, bewegen en bewogen worden. Dat zijn eigenlijk allemaal dingen waar ik ook mee bezig ben in mijn artistieke creaties.”

Transformaties
Het project met de actrice heet Lands of Concert en is nu in Brussel te zien. “Het is een studie met vijf vrouwen – twee performers, twee assist-performers en een improviserende dj – die ter plekke uitzoeken op welke manier ze kunnen samenwerken. Hoe kunnen ze samenzijn, samen spelen, zich inspannen en ontspannen. Rode draad is: voorwaarden scheppen om elkaar te laten bewegen. Alles draait om sensitiviteit, elkaar ondersteunen en de ruimte geven. En: nooit stilstaan maar blijven gaan. Ieder van de vijf vrouwen draagt met haar eigen kwaliteiten bij aan een voortdurende transformatie.”

Sohns eerdere producties als Geisha’s Miracle en Kyabago, over een flirtende Japanse gastvrouw, zijn naar eigen zeggen wat meer autobiografisch. “In die stukken is de sfeer radicaal anders: meer show, excentrieker en hier en daar misschien wel shocking. Dat kwam waarschijnlijk precies doordat ik mij geïsoleerd voelde. Nu manifesteer ik mezelf heel anders.”

“Kijk naar de titels van mijn laatste twee projecten: lands en landing. Dat is geen toeval. Door de pandemie moest ik echt bedenken waar ik thuis ben. Waar kan ik landen? Ik ben niet Europees, dus waarom ben ik hier? De conclusie is: mijn thuis zit in mezelf. Als ik goed voor mezelf zorg, kan ik aarden en me tot anderen verhouden. Daar gaat mijn hele leven over: hoe blijf ik transformeren en aan echte connecties werken.”