het Kaaitheater aan de Sainctelettesquare krijgt grondige transformatie

Tijdens zijn speech n.a.v. de veertigste verjaardag van het Kaaitheater kondigde Vlaams Minister van Cultuur Sven Gatz aan dat de Vlaamse Gemeenschap meestapt in een grondige transformatie van het Kaaitheatergebouw aan de Sainctelettesquare.
Aan de Akenkaai komt een nieuwe zaal met een 200-tal plaatsen en extra repetitie- en werkruimtes voor kunstenaars. De bestaande theaterzaal krijgt een renovatie. Het vernieuwde Kaaitheater blijft een plek voor artistieke productie en presentatie maar wil ook een publieke ruimte zijn die iedereen in de stad zich kan toe-eigenen.

Het Kaaitheater kan terugkijken op een fantastische geschiedenis. Mijn gemeende felicitaties met die 40ste verjaardag! Vanaf het begin al was Kaai een toonaangevend huis, een kloppend hart in onze stad, een bruggenbouwer.
Om de toekomst nog een duwtje in de rug te geven, zal ik in 2018 middelen inzetten voor de studie van de tweede theaterzaal aan de Akenkaai. Zo wordt verder gewerkt aan de ambitie van Kaai om over een volwaardig theatergebouw te beschikken, met een extra kleine zaal, met werkruimtes voor kunstenaars en een renovatie van de bestaande grote zaal. En met in de Kaaistudio’s een sterkere focus op het steunen van jong talent in Brussel, naast een blijvende publiekswerking. – Minister Sven Gatz

Het Kaaitheater huist sinds 1993 in het voormalige Lunatheater aan de Sainctelettesquare. Tot dan toe had de organisatie zijn werk getoond in verschillende zalen in Brussel en had ze enkel de repetitiestudio’s (de huidige Kaaistudio’s) in de OLV Van Vaakstraat als uitvalsbasis. Het Lunatheater werd in 1993 op heel korte tijd en met beperkte middelen klaargestoomd om zowel het Kaaitheater als de Ancienne Belgique te ontvangen. Beide organisaties deelden het gebouw van ‘93 tot ’96. In 1996 trok de AB opnieuw in zijn eigen gerenoveerde pand aan de Anspachlaan. In 2001 veranderde de naam Lunatheater in Kaaitheater.

Reeds midden de jaren negentig formuleerde de toenmalige directie van het Kaaitheater de wens om het Lunatheater om te bouwen tot een volwaardige theaterinfrastructuur aangepast aan de noden van de tijd. Recent werd deze wens naar een grondige transformatie opnieuw op de tafel gelegd. De aanleiding was drieledig:

• De erfpachtovereenkomst tussen de eigenaar van het gebouw en de Vlaamse Gemeenschap werd verlengd tot 2052. Deze verlenging is een goede aanleiding om de problemen, mogelijkheden en kansen van het gebouw opnieuw te onderzoeken.
• Sinds de verbouwing van het theater begin jaren negentig zijn er nieuwe behoeften ontstaan op vlak van publieksonthaal, productieondersteuning, kantoorruimte en relaties met de directe stedelijke omgeving.
• Door een samenloop van beslissingen op verschillende beleidsniveaus is er een momentum ontstaan in de stedelijke context dat nieuwe relaties en opportuniteiten blootlegt waar het Kaaitheater kan op inspelen. Zo is er de aankoop van de Citroëngarage door de Brusselse regering, het publiek debat rond het museum in dit gebouw, de residentiële ontwikkelingen aan de Akenkaai, etc. Het Kaaitheater bevindt zich letterlijk middenin deze stedelijke dynamiek.

De wens tot de transformatie van het gebouw volgt niet enkel uit concrete noden en kansen, maar kadert ook in de inhoudelijke visie die het Kaaitheater uitdraagt. Van bij de heropening van het theater in 1993 waren de beperkingen van het gebouw een uitdaging voor de artistieke werking van het Kaaitheater. Hoe stel je je open op naar een stad in volle ontwikkeling vanuit een gesloten modernistisch bouwwerk? Kaaitheater wil een plek zijn in de stad waar op verschillende manieren betekenis wordt gecreëerd. Het wil meer zijn dan een neutraal vehikel om afgewerkte theaterproducten te tonen. Het Kaaitheater profileert zich als een kunstenaarscentrum dat een centrale rol speelt in de kunstenaarsstad die Brussel de voorbije twintig jaar geworden is, maar ook als een plek waar de bijzondere dynamiek van de Brusselse civiele maatschappij inzake stedelijke ontwikkeling, sociaalecologische kwesties en interculturele actie onderdak vindt. Een plek voor artistieke productie en presentatie maar ook een plek die andere gebruikers zich kunnen toe-eigenen.

In 2016 werd in opdracht van Minister Gatz een studie uitgevoerd naar de mogelijkheden die het gebouw biedt en naar mogelijke synergieën met de ontwikkeling van de Citroëngarage. Op basis van deze studie kan nu een volgende stap gezet worden. In het volgende jaar zal in samenwerking met het Fonds Culturele Infrastructuur van de Vlaamse Gemeenschap, het Facilitaire Bedrijf en de Vlaamse Bouwmeester een ontwerpteam worden gekozen en een definitief ontwerp worden gemaakt. De ambitie is om begin 2020 met de werkzaamheden te starten.

Het concrete programma dat voor deze transformatie op tafel ligt bevat o.a.

• een nieuwe kleine zaal voor +/- 200 toeschouwers
• repetitie- en werkruimtes voor kunstenaars
• aangepaste backstage-faciliteiten
• renovatie van de bestaande toneeltoren
• herschikking van het balkon in de bestaande zaal

Deze plannen rond het gebouw aan de Sainctelettesquare betekenen niet dat de Kaaistudio’s worden opgegeven. In tegendeel: de transformatie van het grote theater maakt het mogelijk om in de Kaaistudio’s nog meer de nadruk te leggen op het ondersteunen van jonge kunstenaars.