Het zal echt zijn en geënsceneerd

Lukas Alberg werkte als veiligheidscoördinator bij Blipco van 2005 tot 2019. Na een opeenvolging van gedenkwaardige gebeurtenissen volgde voor Lukas een koerswijziging. Sindsdien heeft hij een diepgaande invloed uitgeoefend op beleidsmakers op vlak van mobiliteit, klimaatrechtvaardigheid en migratiekwesties, en heeft hij een groot aantal volgers rondom zich verzameld. Nu hij zich voorbereidt op een reeks presentaties in verschillende theaters in Europa konden we Lukas strikken voor een gesprek over de oorsprong van zijn beweging en zijn positie als De Lokvogel.

V: Dag Lukas, u bent de frontman van een beweging die u in Kaaitheater zal presenteren. Kan u iets meer vertellen over waar je voor staat? 

A: De ‘beweging’ is een mogelijkheid. En dat is de mogelijkheid voor ons om samen te komen, onze ware stem te laten horen en daarin gerespecteerd en gehoord te worden. Ik wil de kans bieden om naar een echte democratie te evolueren, naar een systeem dat echt zorg draagt voor iedereen die er deel van uitmaakt.

V: Dus volgens u is het systeem dat we al zo lang kennen geen echte democratie?

A: Neen, absoluut niet. Het is een aangelengde vorm van het idee ‘democratie’. Hebben we allen gelijke rechten? Neen. Zijn we in staat om via beleid of verkiezingen dingen waarlijk te veranderen? Niet echt. Minderheidsgroepen vechten om gehoord te worden, en dat is volledig terecht. Toch kijkt het grootste deel van onze politieke leiders vanuit hun ivoren toren neer op het slagveld waar net die groepen elkaar bestrijden met veroordeling en vijandigheid. Ik denk dat we meer empathie aan de dag moeten leggen voor mekaar en minder begrip voor de systemen die ons opgelegd worden. We worden ingezet als vogelverschrikkers! Vogelverschrikkers die gebruikt worden om de aandacht af te leiden van wat echt geadresseerd dient te worden. Ik wil dat iedereen zijn eigen stem vindt en die uitdrukt. In deze fase probeer ik zoveel stemmen als mogelijk te zijn. Toch ben ik niet meer dan een nederige spreekbuis die de deur op een kier zet en wacht tot die door de massa verder wordt opengeduwd.

V: U zegt dat u in de richting van een ‘echte’ democratie wilt evolueren. Toch stel ik mij de vraag of democratie niet al gefaald heeft, en of het geen tijd is om toe te geven dat het eenvoudigweg niet werkt. Moeten we niet op zoek naar nieuwe manieren om onze maatschappij te organiseren?

A: Ik geloof in het radicaliseren van de bestaande democratie eerder dan het radicaliseren van al onze gekwetste minderheden. We moeten onze democratie verder ontwikkelen, niet onze identiteiten. Identiteit is de dildo van de emancipatiepolitiek - eenzaam en niet echt bevredigend. We kunnen niet zomaar eeuwen geschiedenis uitwissen, maar we kunnen wel proberen eruit te leren en het op een andere manier te doen. Als we nieuwe systemen zouden uitvinden, moeten we opnieuw door alle groeipijnen en opnieuw de leercurve ondergaan. We runnen geen bedrijf, we proberen uit te dokteren hoe we een planeet moeten delen, een thuis voor alle levende wezens. Ik ben diep verbonden met mijn cactus, mijn veganistische postbode, mijn Moslim buur en mijn seksistische, te dure, blanke vuilnisman.

V: Waarom koos u voor het theater als de locatie voor uw presentatie? Zijn er geen andere instellingen die geschikter zijn voor de boodschap die u komt verkondigen? 

A: Blijkbaar heeft het theater een mooie geschiedenis? De werkelijkheid op het podium is steeds authentiek en ontwapenend. Men zou kunnen zeggen dat het een soort verloskamer is - we verlaten de theaterruimte als herboren. Dat is zowel voor de toeschouwers als mijn medewerkers het geval. Ik kan me geen betere plek voorstellen om sommige van de meest hardnekkige en onnoemelijke leugens bloot te leggen. Dat gezegd zijnde is aan iedere presentatie die ik geef wel een live-stream gekoppeld zodat die ook voorbij de muren van het theater reikt. Ik wil onze hedendaagse cultuur niet ontkennen. Het is vandaag de dag heel natuurlijk om een verhaal virtueel te ervaren. Ik zou diegenen die zich meer comfortabel voelen om de presentatie thuis in pyjama te volgen vanachter een scherm niet willen uitsluiten.

V: U distantieert zich openlijk van het populisme en de leiders die eruit voortkomen. Toch is uw nederige afkomst iets wat net dat deel van de maatschappij aanspreekt dat gevoelig is voor de narratieven van het populisme èn deelt u uw ideologie in de vorm van een one-man show.  Vindt u dat zelf niet contradictorisch? Of op zijn minst gevaarlijk terrein? 

A: In de presentatie deel ik mijn verhaal met het publiek zodat ze kunnen begrijpen waar ik vandaan kom en wie ik ben. Het zou hypocriet zijn dat te verbergen. Populistische leiders komen voort uit bestaande partijen met niet-zo-verborgen agenda’s die helemaal niet stroken met de noden en interesses van hun kiezers. Hun beleid laat ons meer dan ooit in de steek. Ik sta voor openheid. Ik doe de moeite om de ui laag per laag te pellen. Het ontroert me enorm. Je zou kunnen zeggen dat er een campagne was, maar dat was enkel het gevolg van wat ik al had bereikt, niet van lege beloftes. Op die manier won ik vertrouwen. Op die manier kon ik nog meer verwezenlijken. Het is logisch dat veel mensen zich op hun gemak voelen in mijn beweging.
Ik heb in het begin lang getwijfeld en had het moeilijk met het idee om een publiek figuur te worden. Eerlijk gezegd, als ik volledige controle over mijn leven had gehad, ben ik niet zeker dat ik dit pad voor mezelf gekozen zou hebben. Maar ik heb geen spijt. Er werden belangrijke stappen ondernomen en ik meen het echt als ik zeg dat niets van dit alles uiteindelijk om mij draait. Het is overigens een bewuste keuze dat ik niet alleen op scène sta. Ik wil dat iedereen die met mij samenwerkt en reist hier bij mij is. ‘No man is an island’. Dat zal trouwens ook de tagline zijn van de film die ze over mij aan het maken zijn.

V: Ziet u uzelf als de volgende invloedrijke politieke figuur?

A: Wat is een ‘politieke figuur’? Een positie innemen, die uitdragen en openlijk verwoorden: dàt is politiek. Ik dacht er vroeger anders over… Ik was niet echt geïnteresseerd in politiek voor dit allemaal gebeurd is. Maar iedereen heeft iets te zeggen. We moeten het gewoon in absoluut vertrouwen over onze verschillen en tegenstellingen kunnen hebben. Uiteindelijk delen we allemaal samen dit nieuwe gemeengoed, deze geradicaliseerde en uitgebreide democratie. Maar om preciezer op uw vraag te antwoorden, ik denk niet per sé dat ik de volgende invloedrijke ‘politieke figuur’ ben. Ik denk wèl dat we een volgend belangrijk politiek moment hebben bereikt en dat ik daar op een of andere manier deel van uitmaak. En u ook. 

Interview door Elisa Demarré en Francesca Pinder