écrire les silences, tisser les mémoires

Alphonse Eklou Uwantege nodigt kunstenaar leïla alice uit voor een gespreksperformance.

Hoe draag je een cultuur van oorsprong over wanneer je de mensen die op je lijken niet meer begrijpt, wanneer de verhalen verloren zijn gegaan in de stiltes?

Taal structureert het denken.
Zonder woorden,
zonder taal,
zonder geschiedenis,
blijven er alleen lege houders over, die je met eender wat kunt vullen.

Een taal afsnijden,
is een cultuur afsnijden.
Het is het ouderschap afsnijden,
de bruggen tussen generaties vernietigen.

Afgesneden zijn van je wortels,
is ook afgesneden zijn van je emoties,
van je vermogen om volledig uit te drukken wat je voelt.

Je taal verliezen,
is je psychisch territorium verliezen.
Terwijl sommigen vechten om hun taalkundig en cultureel erfgoed te behouden,
laten wij,
soms,
die territoria vervagen.
En wanneer er niets meer overblijft, wie zal de geschiedenis herschrijven?

Mijn grootmoeder en ik delen geen enkel woord,
dus ontmoeten we elkaar in stilte, kwetsbaar maar verbonden.
De talen in mijn familie zijn veelvoudig:
Russisch,
Kinyarwanda,
Ewé,
Frans.

Ze kruisen elkaar, overlappen en verdwijnen soms, waardoor stille ruimtes ontstaan die rijk zijn aan begraven herinneringen.
Deze stiltes zijn niet leeg:
Ze dragen verhalen, wonden, vergeten fragmenten van een verleden dat nog steeds aanwezig is.

Het is in deze tussenzones dat ik je uitnodig,
"in deze derde ruimte"
waar de vreemdeling in België die van de muzungu in Rwanda ontmoet.

Daar,
tussen stiltes en fragmenten,
probeer ik een hybride taal te vormen,
een onafgemaakte maar levende stem.

• Alphonse Eklou Uwantege is een 28-jarige queer boogschutter, geboren in Minsk uit een Rwandese moeder en een Togolese vader. Alphonse is model, performer en regisseur, gevestigd in Brussel. Hun werk gebruikt het lichaam als instrument, schrijven als wapen van wederopstanding en performance als politieke noodzaak. Hun werkwijze is gedreven door de wens om de normen van representatie en de relatie tussen toeschouwers en performers te doorbreken door speelruimtes te ontregelen.

In het eerste deel van hun drieluik, restes, onderzoekt Alphonse transgenerationeel trauma, onzichtbare herinneringen en koloniale overdracht in een solovoorstelling als eerbetoon aan hun oom, Alphonse Kanimba, die in april 1994 omkwam tijdens de genocide op de Tutsi’s.

Momenteel zet Alphonse deze zoektocht verder in het tweede deel van het drieluik, waarin migratie-erfgoed en de opgelegde stiltes rond diasporische identiteiten centraal staan. Via traditionele en hedendaagse bewegingen, de talen van hun familie en documenten als getuigen van uitwissing en verzet, onderzoekt die de breuklijnen en heruitvindingen die gepaard gaan met ontheemding.

• leïla alice is een transdisciplinaire artiest gevestigd in brussel die de spanningen onderzoekt tussen licht en schaduw, vertrouwen en twijfel, grootsheid en intimiteit. via hun alter ego lilo soleil creëert die een ruimte waar kleur, stem, geluid en lichaam met elkaar in dialoog gaan om verhalen te vertellen, doordrenkt van metaforen en mystiek.

als afgestudeerde in wandtapijt aan de koninklijke academie voor schone kunsten van brussel verdiept leïla alice hun begrip van texturen en patronen. via ambachtelijke technieken leert die ook de magie in geduld te vinden. als artiest ontdekt leïla alice een passie voor performance, een expressievorm die hen raakt omdat die de mogelijkheid biedt om alle kunstvormen die hen omringen samen te brengen en momenten te creëren die de grenzen van het alledaagse overstijgen.

hun performance PARADE by leïla alice is een creatie gedragen door 22 lichamen, een eerste verkenning van menselijke dualiteit door het prisma van zon en maan — van de hemel. als een koorddanser balanceert die tussen zekerheden en onzekerheden, puttend uit verhalen, mythologie en tarot om een ritueel te componeren tussen helderziendheid en val, veerkracht en overgave.

doorheen hun traject heeft die ruimtes bespeeld zoals zinnema, decoratelier, recyclart, MORPHO, la mercerie, horst festival, pianofabriek, BRONKS en andere hybride plekken, waarmee ze een immersieve en introspectieve benadering van performance bevestigen. met la maison de lilo, eerst opgezet in kaaitheater en later tot leven gebracht bij kiosk radio, stelt die zich een sonore schuilplaats voor waar emoties vorm krijgen, en nodigt het publiek uit tot introspectie, geleid door klank- en stemtexturen.

hun onderzoek draait rond toewijding aan zichzelf, de innerlijke confrontatie en het vormgeven van wat raakt, als een open dagboek waarin sounddesign en zang elkaar ontmoeten, en experiment de voedingsbodem wordt voor waarheid. altijd op zoek naar nieuwe terreinen van expressie, streeft leïla alice ernaar deze zintuiglijke benadering verder te verdiepen, de grenzen van hun eerste intuïties te verleggen, en plekken te vinden die bereid zijn hun stoutmoedigste verlangens tot exploratie te verwelkomen.