De Welwillenden

De donkerste kant van het menselijke gedrag

In 2006 verscheen De welwillenden van Jonathan Littell. Deze roman over de Jodenvernietiging tijdens de Tweede Wereldoorlog werd tegelijk bekroond en bekritiseerd, want het verhaal wordt verteld vanuit het standpunt van een dader, SS-officier Max Aue, die ons voorhoudt dat we in de 'juiste' omstandigheden allemaal dader kunnen worden. Littell laat zien dat het Derde Rijk niet buitenmatig bevolkt was met monsters en perverten, maar met gewone burgers, die in en door het nationaalsocialisme collectief opschoven in de richting van de totale waanzin. Hij trekt de lezers mee in het hoofd van de dader en plaatst hen daardoor in een ongemakkelijke positie van identificatie.

Met De welwillenden gaat Guy Cassiers de confrontatie aan met de donkerste kant van het menselijke gedrag: het nazistische gedachtegoed en de vernietiging van de Joden. Hoe is dit in het hart van Europa kunnen gebeuren? Welke politieke, ideologische, psychologische en sociale transformaties hebben dit geweld doen ontstaan en zijn gang laten gaan? De wankele politieke basis van Europa en de opkomst van extreemrechtse en xenofobe partijen geven aan dit project een uitzonderlijke urgentie.

In zijn enscenering concentreert Cassiers zich op Aues verblijf in drie steden die in de roman een centrale rol spelen: Kiev, Stalingrad en Berlijn. Iedere stad een stap dichter bij de totale apocalyps. Het ensemble van Toneelhuis wordt versterkt met vijf acteurs van Toneelgroep Amsterdam, die samen een carrousel van personages rondom Max Aue in gang zullen zetten.

#bignames #destruction