Black!...White?

Een grijze lijn…

Een zwarte ‘nouveau riche’ zakenman laadt zijn gezin in zijn nagelnieuwe BMW en verhuist van Soweto naar een rijke, blanke buurt. Hoe ziet hij de kleur van zijn huid?

Een alleenstaande, wanhopige vrouw in Brooklyn, Soweto of Kinshasa doodt haar huid met een chemische, blekende crème; zo hoopt zij haar minnaar opnieuw voor zich te winnen; wat speelt er in haar hoofd?

In Afrika, Amerika en Europa is zwart de kleur van wanhoop geworden, de kleur van mislukking, van armoede. Wit is de kleur van de winnaars, de rich and famous. Overal in de wereld ontkrullen vrouwen – altijd vrouwen! – hun haar, bleken hun huid, verstoppen zich.

Waarom zouden we zwart als rouwkleur dragen en wit als bruidsjurk? Wat is er gebeurd met de slogan ‘Black is beautiful’? Wit en Zwart zijn alomtegenwoordig. In en buiten ons, in ons lichaam, in onze ziel.

We zijn bang en getraumatiseerd om over deze ‘grijze lijn’ te gaan, om over de grijze lijn van cultuur, mentaliteit en vooroordelen te gaan. De voorstelling gaat over deze angst, over de oorzaken en de complexiteit ervan, op een bewust en een onbewust niveau. Dit wordt vertaald in een stripachtige, wit-zwarte scenografie. De performers zullen acteren met stripfiguren die via videoprojectie tot leven komen.

In Black!... White? heeft Nelisiwe Xaba het over raciale en sociale stereotyperingen en hoe deze op een vaak negatieve manier bepalen hoe we mekaar zien. Het verhaal speelt in het Zuid-Afrika van vandaag, tegen de achtergrond van het socio-economische klimaat daar, in het besef dat stereotypering en discriminatie geen exclusief Zuid-Afrikaanse maar universele fenomenen zijn. Discriminatie is nog altijd wijdverspreid in Zuid-Afrika, alhoewel het nu meer gebaseerd is op klasse en economische macht dan op ras. Wat winnen we erbij als we het verschil tussen mensen benadrukken? Hoe verandert onze omgang met elkaar wanneer we aandacht hebben voor de gelijkenissen, of wanneer we voor dezelfde uitdagingen staan?

De voorstelling onderzoekt ook de verschillende betekenissen van Wit en Zwart – hoe ze refereren aan ras, tegenstellingen, aan de twee kanten van een verhaal, aan de eenkennigheid van een gezichtspunt, aan simplificerend en reductionistisch denken. Hoe in de westerse cultuur ‘zwart’ vaak staat voor cool, vrij en gul en ‘wit’ voor conservatief en rigide – clichés die zijn ontstaan als reactie op oude vooroordelen maar die even misleidend en contraproductief zijn.

Al deze tijdloze vragen en thema’s worden verkend in een voorstelling waarin dans, videoanimatie en kledingdesign samenkomen, een nieuwe visuele interpretatie van oude problemen in plastische metaforen, mime, de interactie tussen twee- en driedimensionale beelden enz. De voorstelling vindt inspiratie bij de kubisten die verschillende gezichtspunten samenbrachten  in één beeldvlak, bij het schaduwspel en bij de werken van de Nederlandse graficus Escher.