Robinson Crusoe, de vrouw en de neger
Het verhaal van Robinson Crusoe, verteld vanuit hedendaags perspectief
Robinson Crusoe, de vrouw en de neger hoort in een reeks theaterbewerkingen van romans die Johan Simons sinds vorig seizoen in het NTGent heeft gemaakt rond het thema van 'de vreemdeling' in onze samenleving en onze houding tegenover 'het vreemde'. Na Arnon Grunberg (De asielzoeker) en Michel Houellebecq (Platform) was Coetzee aan de beurt.
Filosoof en theatermaker Pieter De Buysser stond in voor de tekstbewerking van de korte roman Foe (1986), van de Zuid-Afrikaanse schrijver J.M. Coetzee, die in 2003 de Nobelprijs voor literatuur ontving.
Met de titel Foe verwijst Coetzee naar Daniel Defoe, de schrijver van Robinson Crusoe’s avonturen op een onbewoond eiland, maar het is ook Engels voor ‘vijand’. Coetzee herschrijft deze moderne, koloniale mythe vanuit het postkoloniale perspectief van een vrouw, Susan Barton. Zij spoelt eveneens op het eiland aan en is getuige van de ongelijke maar al bij al harmonieuze verhouding tussen de blanke Robinson en zijn zwarte Vrijdag, wiens tong lang geleden (door slavenhandelaars?) is uitgerukt. Susan verstoort niet alleen de modus vivendi, zij organiseert uiteindelijk ook hun redding uit het isolement. Bij hun terugkeer naar Engeland sterft Robinson evenwel op zee. Vermits Vrijdag niet kan praten, is Susan de enige die hun verhaal kan navertellen. Dus gaat zij op zoek naar de schrijver Daniel Foe. Maar die is meer in het sensationele dan in het persoonlijke verhaal van Susan geïnteresseerd.
Waar Coetzee de Robinsonmythe in de historische context van de Zuid-Afrikaanse apartheid plaatste, tillen Simons en De Buysser dat verhaal op het niveau van de wereld vandaag, waar meer dan ooit over vriend en vijand gesproken wordt, wij tegen zij. Het legt de pijnlijke situatie van het spreken over de ander bloot, een spreken dat gedoemd is om te falen zolang het gaat over de strijd om het woord. Een strijd tussen de stemlozen en stemhebbenden of tussen de stemhebbenden en zij die opstaan en denken de stemlozen te moeten vertegenwoordigen.
d'après ‘Foe’ de J.M. Coetzee
adaptation Pieter De Buysser
traduction originale Peter Bergsma
mise en scène Johan Simons
jeu André Jung, Sylvana Krappatsch, Betty Schuurman, Julika Jenkins
dramaturgie Koen Tachelet, Marion Tiedtke, Koen Haagdorens
scénographie Marc Warning
création écliarage Max Keller
création costumes Nadine Grellinger
production NTGent en Münchner Kammerspiele
coproduction Grand Théâtre de la ville de Luxembourg
avec le soutien du Vlaams Fonds voor de Letteren
